Spreuke 31: 10-31 (AFR2020)
’n Duidelike definisie of beskrywing van wat wysheid is, bly ons ontwyk. In Spreuke 1-9 het ons gesien hoe wysheid en haar teenoorgestelde (dwaasheid) as vroue verpersonifiseer is.
In die laaste gedeelte van die boek word hierdie metafoor ’n bietjie anders gebruik. In die ander tekste waar die positiewe vroulike metafoor gebruik is, het die abstrakte konsep van wysheid menslike eienskappe gekry. In hierdie gedeelte word die vrou slegs as vrou genoem, op dieselfde manier as wat Vrou Dwaasheid as die ander of die vreemde vrou genoem word (Spr 2: 16; 5: 3, 20; 6: 24; 7: 5; 9: 13), nogtans met genoeg metafore om die verband te trek.
Spreuke 31: 10-24 beskryf met praktiese voorbeelde die positiewe bydrae wat hierdie vrou in haar man se lewe maak. Die laaste verse (25-31) beskryf ook haar waarde, maar voeg enkele kenmerke by wat deel vorm van haar identiteit: Sy trek haarself met krag en waardigheid aan en hoef nie bekommerd te wees oor die toekoms nie (31: 25); sy leer wysheid met ’n vriendelike tong (31: 26); sy is nie lui nie (31: 27); haar seuns en man staan op om haar te eer (31: 28); sy onderskei haar van die ander (31: 29); sy moet geprys word omdat sy die Here vrees (31: 30); sy moet die vrugte van haar werk ontvang, wat haar erkenning sal gee in die openbare vergaderarea (hekke) (31: 31).
Spreuke 31: 30 is die hoogtepunt van hierdie gedeelte waarin die sleuteldeug van hierdie vrou genoem word – “ontsag vir die Here” – net soos dit die beginpunt van wysheid is (1: 7; 9: 10) sowel as die toppunt (2: 5; 3: 7). Die metafoor omarm dus die boek Spreuke en deel ook die kern van wysheid, naamlik “ontsag vir God”. Wanneer iets bokant ’n mens se begrip is, is ons geneig om in metafore te praat. Omdat wysheid by God begin, sal ons altyd tekortskiet in ons beskrywing daarvan. Hierdie metafoor word as ’n samevattende afsluiting vir die boek gebruik en beklemtoon die waarde wat wysheid (ontsag vir God) in ’n mens se lewe kan hê.
Gesang 506: 2-3
Prof Ananda Geyser-Fouché, Universiteit van Pretoria
