Waar ek hier by my lessenaar sit en skryf, het twee weke, twee preke en wat voel na 200 (maar wat waarskynlik nader aan 20 is) persoonlike gesprekke verloop sedert ’n pastoor die finale produk van ’n matriekeindeksamenkunsprojek gesien, namens God aanstoot geneem, die kuns afgeneem en sonder konteks, agtergrond of toestemming die wêreld ingestuur het.
Ten spyte daarvan dat die skoolhoof en ’n diensdoende teoloog hom gevra het om net tot ná die prysuitdeling te wag voordat hulle met hom praat.
Ten spyte daarvan dat die kunsuitstalling deur afskortings omring was en daar ’n uitdruklike waarskuwing was dat die kuns bedoel is om te ontstel en daarom nie geskik is vir kinders of sensitiewe mense nie.
Ten spyte daarvan dat die einste kennisgewing ook versoek het dat daar geen foto’s of video’s van die werke geneem word nie.
Ten spyte daarvan dat die duidelik deurdagte motivering vir elke liewe kunswerk in die uitstalling reg langs elke ooreenstemmende kunswerk in die uitstalling gestaan het.
Niks hiervan word in die video genoem nie en die motivering vir die kunswerke verskyn ook nie in die video nie.
Die vrae wat die man in die video vra is nie deurdagte kritiese vrae nie.
Dis vrae wat reeds ’n waardeoordeel gevel het.
Die laaste vraag wat hy vra, is wat hierdie kunswerke ons kinders leer.
Die ironie is dat nie een enkele kind die uitstalling gesien het voor die video nie.
Ná die video is daar nie ’n kind in die land wat dit nie gesien het nie.
Ek kreun hardop toe ek die video van begin tot einde kyk, want ek kan net dink wat die Christene op sosiale media hiervan gaan maak.
En hulle stel nie teleur nie.
Afgryse, aanstoot, ontsteltenis, verdoemenis!
Op sosiale media is die Christene wat in hoofletters en met uitroeptekens vir Jesus opstaan, liefdeloos teenoor ’n tiener wat nodige vlymskerp sosiale kommentaar op die Kerk van vandag lewer. Kerk met ’n hoofletter.
Die kuns vervang die Jesus-figuur in bekende kunswerke met Ronald McDonald – die ikoon van ons huidige verbruikerskultuur.
Vir mý vra die werke waaroor die Kerk meer besorg is:
Oor Jesus en die evangelie
of
oor ons eie voortbestaan in hierdie verbruikerskultuur?
Op sosiale media is die Christene wat in hoofletters en met uitroeptekens vir Jesus opstaan, verdoemend teenoor ’n tiener wat die hart en siel van sy eie reis van gelowig na ongelowig in sy kuns uitbeeld.
Daar is ’n beeldwerk waarin die kunstenaar die vorm van sy eie kop gebruik het en Bybelbladsye gebruik het om sere en swere en bokhorings uit te beeld. (Dis tog interessant dat wanneer daar bokhorings teen die mure van ons huise hang, dit van ’n sekere lewenstandaard getuig, maar wanneer dit in kuns voorkom, dit skielik van die duiwel is.
Hoe minder die Bybelbladsye word, hoe gesonder word die mensekop.
Ek kan regtig hiermee identifiseer.
Hoe meer ek afskeid neem van ’n verstaan van en omgang met die Bybel wat lewe steel, hoe vryer en gesonder kan ek in hierdie wêreld, saam met God en voor God bestaan.
Op sosiale media is die Christene wat in hoofletters en met uitroeptekens vir Jesus opstaan, onchristelik in hul reaksie op die video.
Daar is nog ’n beeldende werk waar die kunstenaar flardes Bybelbladsye gebruik het om pille en kapsules mee te maak.
Dit vra vir ons hoe ons die Bybel gebruik, hoe ons ons godsdiens gebruik. Gebruik ons dit soos medisyne wat ’n mens oor die toonbank kan koop? Soos ’n chemiese kuur vir die menslike kondisie?
Wie word deur ons geloof gehelp? Wie baat by ons godsdiens?
Gebruik ons die Bybel en geloof soos een van die honderde verskillende soorte vitamienaanvullings op Dischem se rakke wat net vir ’n klein persentasie van die samelewing beskore is? Is die bevryding wat geloof in Jesus bring net vir dié wat dit kan bekostig?
Of kan geloof wat uit die Bybel groei werklike bevryding bring, soos antiretrovirale middels?
Mense wat namens God aanstoot neem asof God nie vir Godself kan besluit nie, rig met liefdeloosheid meer skade aan as wat enige bedoelde belediging vir die Christelike geloof ooit kan doen.
Dit beteken nie dat ons nie mag kwaad word en nie aanstoot mag neem nie. Kwaad en aanstoot kan katalisators vir beweging en verandering wees. Maar dan moet ons oor die regte dinge kwaad word.
10% van Suid-Afrikaners leef op R345 of minder per maand.
As jy meer as R1 149 per maand verdien, verdien jy meer as die helfte van die land.
As jy meer as R7 313 per maand verdien, tel jy onder die rykste 10% in die land.
As jy meer as R15 000 per maand verdien, tel jy onder die rykste 3% in die land.
Die skreiende ongelykheid in ons land is iets waaroor Christene kwaad kan word. Dis iets waaroor ons petisies kan teken en optogte kan hou en as vrywilligers by NRO’s kan hand bysit en ja, in hoofletters en met uitroeptekens op sosiale media te velde kan trek.
Verbeel jou die verskil wat die Christene in die land kan maak as ons oor die regte dinge kwaad word.
Prentjie gekry by:
Dankie vir ‘n weldeurdagte siening. Ek dink dat as ons net ophou om God te probeer verdedig, en besef dat wat ons ookal dink of doen of sê, die God wat ons aanbid, “voorstel,” sal ons baie versigtiger optree.
DIt is interessant hoe belangkrik die nar of harlekyn in die kunsgeskiedenis was en is. Van die Bekendste kunstenaars in die geskiedenis (onder andere Chagall) het van narre gebruik gemaak in sy kuns. Deur die geskiedenis is die nar of harlekyn ‘n simbool van die menslike gewete. Konings het dikwels ‘n hofnar gehad, en die funksie van die nar was om die konng se gewete aan te spreek deur allerlei liedere of vertellings of selfs sprokies. Hy het dit altyd op ‘n grappige wyse gedoen sodat die koning nie kwaad moes word nie. In die kuns is die nar die persoon wat jou gewete aanspreek. Daarom is selfs Christus as ‘n nar uitgebeeld, nie om Godslasterik te wees nie, maar om aan te toon dat Christus elkeen se gewete aanspreek van hoe ons voor God leef.
Een van die beroemste martelare van die vroee kerk was die keiser se hofnar, wat voor almal erken het dat hy ‘n Christen is.
Dit is vir my baie duidelik dat die pastroor (1) nie die kunsgeskiedenis ken nie en (2) nie die teologie agter die beelde verstaan nie. EK het na die uitstalling gekyk en onder indruk gekom hoe skerp die jeugdige kunstenaars se waarneming is, van hoe mense die Bybel vertrap en verskeur en hoedat die Christelike geloof (en Christus) steeds die gewete is wat die samelewing aanspreek.
Carusta, doen jy nie nou maar presies dieselfde waarvan jy die pastoor en die ander mense wat gereageer het beskuldig nie?
Ek lees ook “Afgryse, aanstoot, ontsteltenis, verdoemenis!” in jou stuk.
Net soos die kunstenaar in sy konteks ontmoet moet word moet die pastoor en ander ontstelde mense ook binne hulle konteks ontmoet word.
Die kerk (met n kleinletter) het groot uitdagings en mense wat nie moeite doen om die ware evangelie van God se liefde en genade in Jesus Christus te vind nie, word maklik verwar.
So terloops, die Franse Revolusie se liberale ideologie van “vryheid, gelykheid en broederskap” was nie bedoel om God ter ere te wees nie maar eerder om mense se verhouding met Hom te vernietig. Gaan lees die geskiedenis.
Ons gemeente het in ons weeklikse Bybeldebat by dieselfde gevolgtrekkings uitgekom. Maar ons kon dit nie beter as hierbo gesê kry nie. Dankie Carusta!
Dit is met baie groot respek dat dit blyk dat die skrywer ‘n soortgelyke ‘krisis’ as die ‘verworde kind’ beleef en moontlik ‘n beroep in die kunste moet oorweeg. Die verwysings na antiretrovirale middels, maandelikse inkomste van huishoudings, bokhorings, vitamiene, die McDonald nar, ens. is onvanpas en het nie betrekking op die artikel of die ‘beginsel van die saak’ nie.
Mag dit wees dat die skrywer ‘iewers ‘n gebrek aan insig of diepte in die ‘verborge kurrikulum” in opvoeding toon’?
Na baie jare in die onderwys, in senior posisies, grondige kennis in die sielkunde en ‘n betrokke lidmaat van die kerk wil ek ernstig verskil en neem eintlik aanstoot dat die saak so positief beskryf en ‘verdedig word’. Geen melding word gemaak van die verwarde leerling, moontlike mislukte huislike omstandighede, identifikasiefigure, en die vryheid van die ‘beskerming van die Christenskap’, onderwysetiek, ens, nie.
Soos gemeld word, sal God self na die Christendom en Sy kinders omsien maar daar rus ook ‘n verantwoordelikheid op ons as gelowiges om afkeur te toon waar dit nodig is. Vra God dan dat ons net moet liefde toon en ander liefhê soos onsself of vra Hy ook dat ons dit wat satan na vore bring moet beveg en waar kom die ‘wapenrusting’ van God hier ter sprake?
Dit is duidelik dat die skrywer die video ‘voor die prysuitdeling’, die afkeur van Christene en die sosiale ‘geraas’ veroordeel en die reaksie op die video as ‘onchristelik’ etiketteer – regtig? Is dit die oordeel van ‘n predikant en word die siening gepredik dat die beginsels van godsdiens soos in vele ander lande nie op ‘skoolvlak’ belangrik geag moet word in die vorming van leerlinge nie?
Afgesien van in watter gemeente of kantoor die skrywer haar bevind sou dit deurslaggewend wees as die kerkraad ‘n kunsuitstalling sou hou tydens ‘n gemeentebasaar en ‘n lidmaat vertoon kunswerke van hierdie aard op die kerk se perseel – wat sou die siening dan wees?
Iets ernstigs pla my van die artikel en verwonder my waarom die redakteur dit enigsins geplaas het. Dit is eensydig, ongebalanseerd, ondeurdag en teleurstellend om die tipe leesstof in die Hervormer te vind.
Dit is artikels van hierdie aard wat aanleiding gee tot kerklike afvalligheid, diepe bekommernis oor die ‘rigting van prediking’, gehalte van die bediening van die Woord en wantroue in die kerk in die algemeen.
Ds. vd Merwe, Dankie vir u mening wat u uitspreek. Gun my die geleentheid om daarop te reageer.
Soos u weet is Godsdiens ‘n ernstige saak, of nie. Maak ons nog erns met die Woord van God of is ons slegs passiewe toeskouers? My ondervinding — oorgrote meerderheid is passiewe toeskouers. En ek bedoel mense wat hulself Christene noem.
U weet so goed as ek dat wanneer iets verbied word of ‘n waarskuwng het, soos hierdie onderwerp wat u aangeraak het, die menslike reaksie meerendeels die teenoorgestelde is. Dus het hierdie Curro skool doelbewus al die waarskuwings opgerig juis om mense te kry om na die kunswerke te kyk. Die skool het nie eksklusiewe kopiereg op die kunswerke nie. Het die kunstenaar ooit?
Ek verstaan nie hoe u die kunswerke en die reaksie daarop by sogenaamde ongelykhede uitbring en stel dat indien ons vir “die regte dinge kwaad word” kan ons ‘n verskil in die land maak. Weet u dan nie hoeveel Christene doen om armoede te probeer verlig nie? Die Christen word inderdaad kwaad omdat die probleem nie deur die regering vandie dag ook aangespreek kword nie. Hulle is vasbeslote om die armoede kwessie ogebrydeld te laat toeneem ongeag wat ek en jy daaraan doen. Dit is egter ‘n ander debat.
Volgens Esegiël 2 – 3:21 is ek aangestel as ‘n wagter op die mure en het my optrede sekere meetbare gevolge. Indien ek dan ooglopend sien dat ‘n persoon besig is om altare vir satan op te rig, moet ek stilbly? Jy kan dit tog sekerlik nie van my verwag nie. God is baie duidelik in sy Woord dat ons nie moet verlief neem met en meedoen aan heidense rituele en onsedelikheid nie (Eks. 34:11 – 16). Ook leer God ons hoe ons teenoor Hom moet optree (Eks.20:3 – 7). Jesus leer ons in Matteus 15:10 – 20 wat ‘n mens onrein maak en hoe ons ons lewe moet inrig in Markus 12:28 – 32.
Ek dink om die mense wat negatief gereageer het op die video as mense wat nie aan wêreldse norme wil voldoen en kondoneer nie as jammer. Hulle het gedoen wat hulle geroepwas om te doen = as profeet en priester op te tree en het glad nie “namens God kwaad geword nie.” Dit is ‘n Bybelse opdrag.
Willie Nel (Secunda)
Kommentaar van Elmien Botha:
Graag wil ek net kommentaar lewer oor die stuk wat Ds Carusta van der Merwe geskryf het oor die Kunsuitstalling wat by die skool in Richardsbaai gehou is. Baie baie dankie vir ‘n ongelooflike insiggewende kommentaar oor die hele aangeleentheid. Die hele debakel is skitterend in perspektief gestel en dit laat mens werklik dink oor die beeld wat ons as Christene uitstraal. Die afsluiting oor die “Verskil wat ons as Christene (en ook as Kerk) kan maak indien ons oor die regte goed ontstel en kwaad sou raak” is absoluut vir ons ‘n oproep en wakkerword!!! Baie dankie, Ds Carusta.