Ek is die afgelope tyd opnuut ontnugter en ontstel deur die samelewing waarin ons leef. Na my mening moet die profetiese stem van die Kerk ’n slag gehoor word jeens die onreg van ons tyd.
Weens die voorreg wat ek gehad het om in Europa te studeer en weens my lewendige belangstelling in geskiedenis, het ek die verwoesting van kommunisme gesien. Daar is tot vandag toe nog ’n aantoonbare en aanvoelbare agterstand tussen Oos- en Wes-Duitsland. Die armoede en gebrek aan onderhoud is tasbaar wanneer ’n mens die grens tussen Oostenryk en Joego-Slawië oorsteek. Uit ’n gesprek met ’n Poolse meisie in ’n jeugtuiste in Innsbruck hoor ek hoe sy en haar ma in die ysige winterkoue vir ure in ’n ry met ’n koepon moes staan en wag op hul daaglikse voedselrantsoen. Wanneer dit hul beurt is, is die vleis vir die dag op en hulle kan net brood kry wat al begin skimmel het. Op die staatshoof se verjaardag moet die volk baie bly wees, want dan ontvang elkeen ’n lemoen as spesiale toegif van die staat.
Toevallig, tydens my mees onlangse besoek aan Duitsland, arriveer my vlug op die Dag van die Duitse Eenheid. Dit is die dag waartydens die val van die Berlynse muur in 1989 gedenk word. Die koerante en televisie wemel van artikels en berigte om die gebeure in herinnering te roep. Daar word moeite gedoen om die toestand in die destydse Duitse Demokratiese Republiek (DDR) aan die jeug van vandag te verduidelik. Families wat permanent van mekaar geskei is en reismoontlikhede wat dramaties ingeperk is, om nie eens van vryheid van spraak te praat nie. Die enigste voertuig wat in Oos-Duitsland beskikbaar was, was die Trabant: almal met ’n maksimum snelheid van 60 myl per uur, standaard in dieselfde kleur. Wanneer jy ’n Trabant vir die gesin wou aanskaf, moes jy maande daarop wag, want daar was geen mededinging tussen verskillende fabrikate nie. Die Duitse kinders van 2019 kyk hierna en kan hulle dit hoegenaamd nie voorstel nie. Hulle woon in een van die vryste en rykste lande ter wêreld, met een van die sterkste demokrasieë. Vir hulle is hierdie inperking van vryhede ondenkbaar.
Ek lees tans ’n biografie van ’n Duitse Protestantse dominee in Leipzig. Sy ganse loopbaan het onder die kommunistiese bewind verloop. Hy skryf hoe sy gemeente daagliks vir ’n biduur byeengekom het om vir die val van die Berlynse muur te bid. Sommige lidmate het totaal hoop verloor en was oortuig dat die toestand nooit sou verander nie.
Met al hierdie kennis en ervaring as agtergrond, hou ek soos enige Hervormde dominee die nuusgebeure van die dag dop. Ek verklaar my verwysingsraamwerk en lê my persoonlike vooronderstellings bloot. Ek hoor hoe ’n verskriklike oortreding dit is om ’n skeldnaam te gebruik om na sekere bevolkingsgroepe te verwys. Dit het verdoemende gevolge vir diegene wat hulle daaraan skuldig maak. Natuurlik met reg. Godvresende mense behoort nie vir die vernedering of aantasting van die menswaardigheid van die medemens verantwoordelik te wees nie. Ek stem saam.
Maar terwyl hierdie storm voortwoed oor ’n oortreding wat hoogstens deur die hof as crimen iniuria beskou word, en terwyl betogings wêreldwyd gehou word en slagspreuke op sportspanne se klere pryk oor die kosbaarheid van dié bepaalde rassegroepering se lewens, stroom die boodskappe oor die veiligheidsgroep waaraan ek behoort in oor die 28 plaasaanvalle en drie plaasmoorde in 14 dae. Elkeen van hierdie aanvalle word gekenmerk deur uiterste geweld en wreedheid. Die slagoffers is dikwels weerlose bejaardes. Tog, geen veroordeling hiervan deur die openbare hoofstroommedia nie; geen betoging in enige stad in die wêreld nie; geen sportspanne met spesiale slagspreuke nie. Nou wonder ek: Is hierdie mense se lewens dan nie kosbaar nie? Goeie, Godvresende, vreedsame mense wat op hul plase ’n bydrae tot die land se voedselsekerheid wou maak, word wreedaardig met kapmesse vergruis.
Waar is die oproer? Waar is die protes? Waar is die stemme teen hierdie gruwel wat enige beskaafde mens, ongeag geloofsoortuiging, teen die bors behoort te stuit? Maar al wat ons hoor, is oorverdowende stilte. Waarom? Want dis nie nou polities korrek nie. Julle Afrikaners moet swyg en hierdie onreg maar verduur as vergelding vir al jul wandade onder apartheid. Intussen mag julle niks sê wat die regering van die dag se gevoelens kan seermaak nie, want julle het wit bevoorregting geniet. Ons mag nou terugneem wat jul voorvaders van ons gesteel het. Ons is verontreg en julle is die oortreders. Daarom geld daar twee stelle reëls. Daarom is jul lewens nie soveel werd as ons s’n nie. Ons hou wel van jul ruim bydraes tot die mankoliekige staatskas. Dit is ook ons reg om dit te plunder.
Indien die NHKA nie ’n profetiese stem teen hierdie onreg laat hoor nie, het ons geen bestaansreg in hierdie wêreld nie. Ons sal eendag aan die Here God moet verantwoording doen oor waarom ons maar weer polities gedienstig was aan die regering van die dag. Hopelik sal die enkele oorblywendes van die vermoordes se nageslag ons dankbaar wees dat ons darem oor 30 jaar van nou kransies gaan lê by hul grafte. Dalk sal ’n emerituspredikant uit my generasie ’n paar gevleuelde woorde spreek: Eendag, nie so lank gelede nie, was daar mense uit Europese bodem wat in Suid-Afrika geleef het. Hulle was die draers van die Kerkhervorming en hulle het Sondae Bybels-Reformatoriese teologie op hul kansels probeer verkondig. Hulle het gereeld kerkbasaars gehou en ywerig kospakkies onder minderbevoorregtes versprei sonder aansien des persoons. Hulle het ’n uiters lofwaardige diakonale sisteem gehad wat soveel vir kwesbares in nood gedoen het. Maar hul lewens was mos nie belangrik nie. Nou plaas ons hierdie blommetjies hier ter herinnering aan hulle.
(Hierdie teks is ’n meningstuk. Die standpunte in die teks is nie noodwendig die beleid of standpunte van die NHKA nie.)
Ek ondersteun Dr le Roux ten volle. Dit stuit my teen die bors wanneer ek sien hoe die blanke in sy eie land verguis en vergruis word. Sal die Kommissie die moed van sy oortuiging hê om die Kerk se profetiese stem te laat hoor in hierdie tyd van ons volk se bestaan? Of is die Kommissie dalk juis nie oortuig daarvan nie?
Ja, ek steun die skrywe heelhartig met 100%. Die een vraag kom by my op, no. Is dit die straf vir die volk weens ons afvalligheid? Ons laat ook maar die water oor die wakker loop en doen nie regtig veel nie. In naam is ons ń christen volk, ja, maar ons het afgode wat ons nie will verbrand nie.
OP 26 Mrt 2020 kondig die president die vlak 5 inperking af. Heel eerste gaan die kreet op vir die arme ekonomie wat sal lei. Kort op die hakke volg sport, skolesport van alle dinge! Arme 18-jarige seuntjies wat NIE sal kan Cravenweek toe gaan nie; wat kontrakte sal verloor. Die tabak en alkoholgode word byna biddend voor gepleit. Soveel sat ń pakkie sigarette tot R400 kos en gekoop word!
Die kerke word verbied om eredienste te hou. Skok? Nie juis in die mediaberigte nie. Die slim mens het ń plan, ons hou virtueel dienste. NAGMAAL sonder daardie gewyde atmosfeer van die stilte in die kerkgebou want iewers in die buurt is ń jaagduiwel op ń motorfiets. Steuring want die telefoon lui. Dis nie kerk nie maar ons is trots daarop dat ons die duiwel met elektronika ń punt kon steek.
Intussen dreun die gebede vir die herstel van die ekonomie, sigaret- en alkoholverkope.
Maar wanneer roep die volk die Here aan? Wanneer praat die kerkleiers oor die geestelike verval wat voor hul oë besig is om te gebeur?
Kom Algemene Komisie
van due NHKA tree op, sê hard en duidelik met oortuiging, QUO VADIS.
Kys, dit wat in jou bydrae beskryf word is volksteologie en is hoegenaamd nie versoenbaar met die teologie van die Hervormde Kerk of enige van die Afrikaanse Susterskerke nie. Dit word ook op geen manier ondersteun of verkondig deur die Hervormde Kerk of Afrikaanse Susterskerke nie.
Die kerk steun die oproep van die regering om nie eredienste soos normaalweg te hou nie, want dit stel ons medegelowiges en medelandsburgers in gevaar. Dit het niks met “die duiwel” te doen nie. Dit is ons uitlewing van die die liefde van Christus.
Hartseer. Polities korrekte gedrag van die kerk doen dit aan my.
Met betrekking op die gedeelte na die veelbetekenende ‘Maar’. Die lyne wat hier getrek word is mos nie reg nie? Die black lives matter protesveldtogte was nie net vanwee n misdaad wat hoogstens crimen iniuria was nie; dit was hoegenaamd nie vanwee n verbale rasistiese belediging nie. Dit was gerig teen n volgehoue sistemiese rasisme in die VSA wat die mees sigbaarste is in polisiegeweld spesifiek teen swart VSA-burgers. Die kulminasie hiervan was die polisieman wat George Floyd doodverwurg het deur sy knie op die nek van Floyd ten aanskoue van kollegas en publiek te druk. Dit was rasistiese polisiegeweld; en die woorde wat gelei het tot grootskaalse protes was: “I can’t breathe” (nadat hy verskeie kere gepleit het om sy lewe). Gaan kyk mens die grusame video van die gebeure was die eintlike woorde egter: “It’s my face man
I didn’t do nothing serious man
please
please
please I can’t breathe
please man
please somebody
please man
I can’t breathe
I can’t breathe
please
(inaudible)
man can’t breathe, my face
just get up
I can’t breathe
please, a knee on my neck
I can’t breathe
shit
I will
I can’t move
mama
mama
I can’t
my knee
my neck
I’m through
I’m through
I’m claustrophobic
my stomach hurt
my neck hurts
everything hurts
some water or something
please
please
I can’t breathe officer
don’t kill me
they’re gonna kill me, man
come on man
I cannot breathe
I cannot breathe
they’re gonna kill me
they’re gonna kill me
I can’t breathe
I can’t breathe
please sir
please
please
please I can’t breathe”
Met die sterwenswoorde het soveel ander woorde en ervarings van swart Amerikaners wat onder rasistiese optrede lei opgeklink.
Kom ons laat eers die kerk se profetiese stem hieroor hoor? Waar is die stem van die Christelike kerk teen hierdie sistemiese rasisme? Waar is die stem teen die Trump administrasie wat godslasterlik voor ‘n kerk naby die Withuis met ‘n Bybel in die hand gaan poseer het? Waar het ons enige christelike verklaring gelees wat in die genoemde konteks lui: Die lewens van swartmense maak inderdaad saak. Rasisme is sonde. Ondersoek die redes. Wees eerlik oor die geskiedenis. Staak mensverering van leiers wat skuldig is en was van wrede slawernyverryking. Verwyder die verdrukkers se standbeelde. Dis nie die uitwissing van geskiedenis nie. Dis die erkenning van die foute van die verlede en die sisteme wat verkeerdelik ondersteun is, maar in die proses mense, opsetlik swartmense, wreedaardig, ontmenslik en verdruk het – vir geslagte lank.
Die punt hier is dat daar nie n direkte lyn getrek kan word tussen black lives matter in die VSA en geweldsmisdaad in Suid Afrika nie.
En nou is daar nog iets wat nie juis is in hierdie skrywe nie. Die kerk en spesifiek die NHK het op meer as een geleentheid uitspraak en kommer uitgespreek teen geweldsmisdaad in Suid Afrika. Trouens net voor inperking weens corona was daar weer so uitspraak van die algemene kommissie. En met elke een van hierdie boodskappe word geweldsmisdaad teen alle mense ten diepste veroordeel.
Is dit genoeg? Is sporadiese uitsprake genoeg? Moet daar nie dalk groter moeite gedoen word om sinvolle verhoudings met alle mense op amptelike vlak probeer gebou word nie? Moet daar nie dalk meer platforms gebruik word om die amptelike stem van die Kerk in die samelewing te laat hoor nie? Moet die NHK nie dalk meer moeite doen om enige persepsie wat mag bestaan dat die NHK nog steeds getroud is met ideologies gedrewe motiewe en bewegings te dekonstrueer nie? Dalk sal die huisvesting van die NHK se kantoor by op die uiters kontroversiele Voortrekkermonument terrein n goeie plek wees om te begin?
Dalk gaan daar in die toekoms n byeenkoms wees. ‘n Inklusiewe, kleurblind, bevry van ideologie, suiwer evangeliese huldeblyk vir hulle wat voor God eerlik was oor hulle geskiedenis en werklik daaruit geleer het hoe om mense met mekaar te versoen, en hoe om gesonde mensverhoudings te bou en hoe om te onderskei tussen reg en onreg en hoe om die profetiese stem van die kerk op alle vlakke van die samelewing te laat hoor. Dit gaan nie somber wees nie, maar feestelik.
Goeiemôre dr Du Toit
Ek aanvaar uit die staanspoor dat u en ek wesentlik oor ‘n paar sake verskil en dit is goed so.
Net ter verduideliking: Wat met George Floyd gebeur het was moord, polisiebrutaliteit en kan op GEEN manier geregverdig of vergoeilik word nie.
My verwysing na Crimen Iniuria was die plaaslike storm wat losgebars het rondom ‘n dame wat aan ‘n realiteitsprogram op Kyknet deelgeneem het en ‘n skelwoord, na my mening onskuldig, geuiter het, maar wat summier geskors is en in die openbaar moes verskoning vra en sy is kaalvuis tot orde geroep.
As ons probleem dan sistemiese rassisme is, dan het ons in SA absoluut geen morele hoërgrond om sistemiese rassisme in die VSA aan te spreek of ons daaroor ut te laat, as ons nie die sistemiese rassisme in SA teen ‘n klein minderheid erken nie. Dit is die probleem. Die probleem is dat daar tans meer rasgedrewe wette in die grondwet is as tydens Apartheid. Hierdie keer net om SEB te bevorder, maar dit sluit steeds uit. Ek vra net vir eerlikheid en opregtheid. Natuurlik het George Floyd se lewe saakgemaak en was sy dood sinneloos, maar wat van die vermoordes en gemarteldes van die ander rasgroep waarvan ons toevallig deel is?
“Skelwoord, na my mening onskuldig”. As een van die swart deelnemers gese het soos dit is ‘n regte “boerepak” sou jy ook gedink het dis onskuldig? Jou rasisme is darem regtig blatant.
Die woorde “na my mening onskuldig” steek dwars in die krop. Deel van sistemiese rasisme is dat dominees, bedoeld of onbedoeld sanksie verleen aan taalgebruik wat afbrekend, en in hierdie geval, rasisties van aard is. Dit is ‘n hartseer dag as ons argumente soek om mense se afbrekende taalgebruik te regverdig. Ons moet eerder argumente voer wat mense sensiteer dat sekere maniere van praat oor ander mense nie aanvaarbaar is nie en afgekeur en afgeleer moet word. Dit geld vir maniere van praat oor mense van ander rasse, mense van ander seksualiteit, mense van ander geslag ensomeer.
Die vraag “wat van die vermoordes en gemarteldes van die ander rasgroep” ? Dit is herhaalde kere al afgekeur en betreur deur die kerk in die sin van ‘enige vorm van geweld en onreg teen alle mense’.
Weer eens is daar ‘n veelbetekende “maar” in die laaste sin en ontbloot hoe die skrywe argumenteer dat geweldsmisdaad volgens ras interpreteer moet word. Dit is om geweldsmisdaad te bewapen vir die misbruik van politieke motiewe – mag geen dominee van die kerk ooit hieraan deelneem nie.
Ek het in my meningstuk uitdruklik gesê dat ek dink dat enige taal wat die menswaardigheid van medemens aantas nie gebruik behoort te word nie. Veral nie deur gelowiges nie. Ek dink bloot dat die dame wat dit geuiter het nie bedoel het om te kwets nie, en ek wil haar die vryheid van die twyfel gee. Ek stem met alles wat u oor afbrekende taalgebruik sê.
Daar is ‘n groot verskil tussen rassisme, waarvan die basis ‘n meerderwaardigheid op grond van die hoeveelheid mellanien in die selle in mense se velle is, en ras as basis vir regstelling van eeue se vergrype en skeefgestrekte ekonomiese geleenthede en voordeel.
Regstelling van rassistiese skandes sal per definisie rasbepalings bevat, net soos regstellings van verontregting van vroue geslagsbepalings sal bevat.
Hierdie artikel poog, onsuksesvol in my opinie, om die pyn van swartmense a.g.v. rassisme(rasmeerderwaardigheid) hulle reaksie en die proses van protes met ‘n fassistiese kwas te verf.
Voor God het ons almal ewe veel waarde, en ons verkondiging en teologie kan nie daaraan ontsnap nie.
Laastens is die gebruik van raskwetsende woorde, terminologie, uitsprake, grappe, uitroepe of wat ookal, nie te vergoeilik nie, op geen manier nie.
Ek het groot waardering vir dr le Roux en dat sy die moed gehad het om die artikel te skryf. Ek het al self gewonder wat het van die NHK se stem geword. Natuurlik moet die kerk vir die owerheid bid maar die kerk moet ook bestraf wanneer die owerheid steel, bedrog pleeg en minderhede onderdruk. Dan moet die kerk in geen onduidelike taal haar stem laat hoor en se” want so se die Here”.
Ek vind dit jammer en onvanpas dat dr Deon die hele gesprek van die betrokke persoon woordeliks weergee.Natuurlik was die polisieman se optrede verkeerd maar ek wonder of diegene wat nou so te kere gaan al ooit iemand inhegtenis geneem het wat nie inhegtenis geneem wil word nie. Dis nie so maklik nie.
In my geestesoog sien en hoor ek die gepleit en gesoebat van die bejaarde boervrou soos sy pleit om haar lewe terwyl haar man voor haar oe dood op die vloer le. Daar is geen vergelyking nie
Dit is jammer dat die hele gesprek nou besig is om te ontaard in aanvalle op die persoon. Dit ontneem my die lus om verder daaraan deel te neem. As ‘n ouman van 81 jr kon ek dalk my siening van die geskiedenis gegee het en glo my dit verskil heelwat van sommige skrywers s’n wat kommentaar gelewer het. Ek weet net een ding en dit is dat my familie nie “wit bevoorregtes” was nie. Albei my grootvaders was bittereinders. Albei het met niks uit die stryd getree en as arbeiders en bywoners hulle brood gaan verdien. In die een se geval was dit net sy vrou wat die konsentrasiekamp oorleef het,al agt sy kinders is een na die ander daar dood.
Hierdie gesanik van sommige mense oor liefde en vergifnis maak my moeg Dit klink soms of ek iets moet verdien terwyl ek weet alles is net genade. Nerens in my Bybel staan ek moet die duiwel en sy kinders lief he nie.
Dit is lankal tyd dat ons moet opstaan teen hierdie ‘verdrukking’ van ons eie menswees. Ons het die reg om te praat, om ons stem te laat hoor, maar ons is bang, bang vir wat? Ons voorouers was seker ook bang, maar hul het opgestaan én hul man gestaan. Wie is ons dan nou. Dankie vir hierdie stukkie. NHKA kan haar laat hoor, dit is nóú die tyd. Groete. Phillip van Staden.
Hoe kan iemand wat “geleerd” is so teleurstellende stuk skryf?
Om die woord “fascisme” in ‘n opskrif te gebruik en dit nie verder te gebruik nie is wat mens “Clickbait” noem. Geskep om sensasie te wek, soos wat “Die Son” gereeld doen. As jy so ‘n gelade term wil gebruik moet jy ten minste verduidelik wat dit beteken. Boonop gooi jy sommer ook terme soos Kommunisme rond soos iemand wat nogsteeds dink die rooi gevaar kruip agter haar posbus weg.
En wat het kommunisme hier met die prys van eiers te doen? Om ‘n mengelmoes hoorsê voor te hou as ‘n opinie is tog nie ‘n akademikus waardig nie? Boonop het jy blykbaar vergeet van die Duitste fascisme wat miljoene lewens gekos het omdat sekere rassegroepe gedink het hul lewens is meer werd as ander lewens, presies wat jy hier doen.
Om die Black Lives Matter gesprek nou te verstaan as ‘n aanval op jou wit velletjie is absurd. Dit gaan spesifiek oor Amerika se gebruik van uitermatige geweld om spesifiek swart mense te intimideer en dood te maak. Onthou jy toe Jesus die een verlore skapie gaan soek? Wat jy nou doen is net so goed soos die ander skapies wat vir Jesus se dis onregverdig want “wat van ons”? Hoogstens crimen injura, volg jy enigsins die nuus buiten Praag? Doen jouself ‘n guns en lees op oor polisie brutaliteit in Amerika, daar kort wraggies meer profetiese stemme.
In watter wereld leef jy dat jy dink die kerk, die samelewing en die wereld is nie bewus en ontsteld oor plaasmoorde nie? Daar word konstant daaroor geskryf, konstant mense tot verantwoording geroep. Om plaasmoorde nou in die konteks te plaas te plaas doen dit erg skade. Jy speel nou “oog vir ‘n oog” met twee totaal verskillende kwessies. Wat het jy, persoonlik, al gedoen oor plaasmoorde buiten vir jouself jammer voel? Het jy al gedink dat dit miskien nodig is om ons stukkende samelewing te probeer heel maak, of is onmin saai jou antwoord? Ek het geen twyfel dat jy hiervoor aan die Here God sal verantwoording moet doen nie. Ipv die evangelie verkondig om mense saam te bring teen die bose, verwar jy wat die bose is en dink dit het iets met velkleur te doen. Dink jy hierdie stuk help enigsins ons boeregemeenskap? Jy maak net geraas, wat van jy begin soos ‘n regte predikant in die arm swart gemeenskappe heling bewerkstellig, sodat ons as n samelewing hierdie kwessies kan aanspreek ipv net klippe gooi.
Laastens, daardie “kospakkie” opmerking laat jou bitter naief oorkom. Dink jy dis al wat die “Blanke Kerk” vir soveel jare gedoen het? Net dood onskuldig kospakkies uitgedeel en nou is niemand meer dankbaar nie? Die kerk het ‘n sentrale rol in ons land se rasistiese geskiedenis gespeel, en dal moet ons mekaar vra of dit nie een van die redes is waarom ons die “objek van haat” is nie.
En voordat jy tot jou eie gevolgtrekkings kom, ek kom van ‘n plaas af. Dis juis hoekom ek nie so ondeurdagte verstaan van plaasaanvalle het nie. Jou swart teen wit retoriek doen skade en ek dink jy moet baie mooi nadink voordat jy jou onkunde weer so blootstel.
Regtig swak en ‘n predikant van die kerk nie waardig nie. Ek skaam my.
Wow. Om ‘Dr le Roux nou persoonlik aan te val dink ek is nie die regte rigting nie, en jy mag van my verskil. Jy ken nie haar agtergrond nie. As jy haar hart verstaan sal dit anders wees.
Sy neem beslis nie die rol van die “Ek is ‘n arme wit vroutjie wat veronreg is” aan nie. Ek twyfel of “haar wit velletjie” die punt is waaroor dit gaan. Dit gaan tog hier oor wat vir een geld moet vir almal geld. Ja die feit dat die Amerikaanse sisteem uitermatig geweldadig is oor die swart bevolking is so, maar weereens dit gaan hier oor konsekwent wees.
Hierdie is maar ook net my persoonlike mening en glad nie n aanval op jou nie, want ek ken jou ook nie.
Sy lewe beslis ook nie in ‘n wêreld waar sy oningelig is oor die wêreld wat nie weet nie. Dit gaan hier oor dat dit nie op dieselfde platvorms aangespreek word soos wanneer dit kom by hierdie verldtog nie. En dr Le Roux voel beslis nie vir haarself jammer oor die plaasmoorde nie, sy het simpatie en empatie met die slagoffers daarvan.
Op jou vraag of sy al gedink het of dit nodig is om die samelewing weer heel te maak, ken jy haar heel duidelik nie en onmin saai is nie in haar woordeskat nie. Of sy verantwoording moet doen teenoor God is ‘n saak tussen haar en God.
Haar verkondiging is ook beslis nie om te waak teen die bose nie, sy lewe nie in daardie wêreld nie. Ek dink dit sal goed wees om eerder as klippe te gooi en te sê oor hoe swak stuk dit is en dat sy nie ‘n predikant van die kerk waardig is nie, gesprek met haar te voer. Leer ken die mens dalk net dalk kan daar iets goeds kom van dit.
Weereens dis slegs my mening en glad nie ‘n aanval nie.
“Lidmaat” vir iemand wat naamloos is het jy baie te so, al is meeste van dit sinnelose snert. Ek skaam my dat ons steeds mense het wat naamloos ander will slegsê.
Sien daar is foute met my plasing. Dit is Koos Roos en “so” moet “sê” wees. Die “auto correct” week nie altyd soos dit moet nie.
Ek wil hierdie puik en reguit skrywe oor wat gedoen moet word diep ondersteun. Ons kerke moet hierdie d inge aanspreek op ‘n sigbare en hoorbare en duidelike manier. Vanaf predikant tot by lidmaat.
‘n Kosbare vriend en predikant-kollega van my in die NHKA se WhatsApp profiel sê vir ‘n lang tyd al: “Want mense maak saak”. Dit het my diep geroer, want hy is reg. Mense máák saak. Mense, jonk en oud, dit maak nie saak van watter afkoms hulle is nie, maak saak. Ons is die Here se kinders, sien. Diskriminasie op enige wyse, teen énigiemand, weerspreek hierdie kort stukkie waarheid op ‘n sosiale media platform, wat so direk aansluit by die Here se liefdesgebod.
Ek voel vandag leeg en sonder raad teen menslike haat. Ek het vroeër vanoggend saam met ‘n Speurder gestaan in die slaapkamer van een van my lidmate van 26 jaar – in haar sewentigs – waar sy grusaam vermoor in haar bed lê. Haar bleek gesiggie en getraumatiseerde eggenoot, gaan nie voor my geestesoog weg nie. Is dit ‘n rassekwessie dié? Was haar lewe meer of minder werd as iemand anders s’n? Nee. Dit was en is nie. Dit is die boosheid van mense, alle mense, wat ons dood veroorsaak. Dit is sonde op sy grusaamste wat een mens ‘n ander se lewe laat neem. Álle mense se lewens maak saak. Gaan daar van hierdie brose vroutjie se ontydige dood aan ‘n mens se hand, slagspeuke teen moord, voorblad-berigte in die plaaslike Pers en diepe skuldgevoel kom? Nee. Daar gaan nie.
Dit is verkeerd om énige mens, of groepe mense, se lewens belangriker te ag as ander mense s’n. Want álle mense maak saak. Net soos niemand onbelangrik is en oor die hoof gesien of verdruk mag word nie, is geen mens belangriker as ‘n ander, en sy of haar lewe meer of minder werd as ‘n ander mens s’n nie.
Mag hierdie stukkende land van ons se burgers, en mense wêreldwyd dit leer dat álle mense saakmaak en dat álle mense se lewens kosbaar is.
Wow. Om ‘Dr le Roux nou persoonlik aan te val dink ek is nie die regte rigting nie, en jy mag van my verskil. Jy ken nie haar agtergrond nie. As jy haar hart verstaan sal dit anders wees.
Sy neem beslis nie die rol van die “Ek is ‘n arme wit vroutjie wat veronreg is” aan nie. Ek twyfel of “haar wit velletjie” die punt is waaroor dit gaan. Dit gaan tog hier oor wat vir een geld moet vir almal geld. Ja die feit dat die Amerikaanse sisteem uitermatig geweldadig is oor die swart bevolking is so, maar weereens dit gaan hier oor konsekwent wees.
Hierdie is maar ook net my persoonlike mening en glad nie n aanval op jou nie, want ek ken jou ook nie.
Sy lewe beslis ook nie in ‘n wêreld waar sy oningelig is oor die wêreld wat nie weet nie. Dit gaan hier oor dat dit nie op dieselfde platvorms aangespreek word soos wanneer dit kom by hierdie verldtog nie. En dr Le Roux voel beslis nie vir haarself jammer oor die plaasmoorde nie, sy het simpatie en empatie met die slagoffers daarvan.
Op jou vraag of sy al gedink het of dit nodig is om die samelewing weer heel te maak, ken jy haar heel duidelik nie en onmin saai is nie in haar woordeskat nie. Of sy verantwoording moet doen teenoor God is ‘n saak tussen haar en God.
Haar verkondiging is ook beslis nie om te waak teen die bose nie, sy lewe nie in daardie wêreld nie. Ek dink dit sal goed wees om eerder as klippe te gooi en te sê oor hoe swak stuk dit is en dat sy nie ‘n predikant van die kerk waardig is nie, gesprek met haar te voer. Leer ken die mens dalk net dalk kan daar iets goeds kom van dit.
Weereens dis slegs my mening en glad nie ‘n aanval nie.
Hierdie “jy ken nie haar hart” retoriek is ook maar saai. Die mond loop oor waarvan die hart vol is. Dit nie liefde of regverdigheid wat ek in die stuk lees nie. Ek lees iemand raak wat geirriteerd is dat ander wat seergemaak is nou vir n slag in die spotlight is. Kan jy wat haar ken met ‘n opregte hart vir my se sy gee soveel om vir swartmense as witmense? Dat ‘n swartmens se onregverdige dood vir haar so gruwelik in die oe van God is soos ‘n witmens sin? Want dit is defnitief nie wat in die teks deurkom nie.
En as iemand wat die Bybel lees en verkondig kan mens mos nie maak asof woorde, soos daai platvloerse rasistiese twak wat geen mens in ordentlike geselskap sal se nie, nie iets beteken nie. Wat dink julle nogal beteken K@$$3rpak? Dink julle dis onskuldig? Dit beteken dan mos nou juis om iemand te vernietig, te oorwin, op te neuk. Dis ‘n woord wat vernietig en nou maak sy asof dit sommer niks is nie. ‘n Dominee moet mos nou juis se dis nie reg om so in die publiek te praat nie. Iemand wat met die Woord werk, maak of woorde nie iets beteken nie. Ek is jammer maar ek kan nie so flou verskoning van iemand wat n dokter is en beter moet weet aanvaar nie.
Hierdie stuk is toondoof in die tyd waarin ons nou lewe. Dit neem ‘n saak (die disproporsionele moord op swart Amerikaners) waarin daar wel meriete le, en maak dit af as onbenullig. ‘n Mens gaan nie na ‘n kanker vondsinsameling toe en skreeu “ander siektes is ook belangrik” nie. Soms is daar kwessies wat ook aandag moet geniet. En boonop is mense tog in staat om meer as een ding op ‘n slag as belangrik te sien: ek kan glo, profeties, dat dat die blatant rasistiese term wat op TV gebruik is verkeerd is, terwyl ek op dieselfde tyd woedend is oor plaasmoorde, terwyl ek ook swart Amerikaners kan ondersteun in hul poging om die wereld vir hulself ‘n veiliger plek te maak. Hierdie stuk laat dit klink asof ek my eie mense verraai as ek ander ook help om gelykheid te geniet. Dit mos nie een of die ander nie? Toe Jesus vir Lasarus uit die dood uit opwek sou julle Hom veroordeel het want “ander mense gaan ook dood”?
Alles het sy plek en tyd. En glo my, plaasmoorde en geweld in ons land moes lankal behoorlik aangespreek word, maar om plaasmoorde te gebruik as ‘n “taktiek” om ander kwessies af te skiet is vir my skokkend. Die geweld op ons mense word nou in die stuk goedkoop gemaak om ander groepe by te kom. Nee man! Dis waarom ek kwaad is. Sy dink dis okay om op die saak toe te eien om haar irritasie met iets wat op tv of in n ander land gebeur te regverdig.
En nee, ek ken haar nie. Maar ek kan jou waarborg ek sit nie in so rasis se kerk ooit nie. Dis duidelik uit die kommentare sy het vir haar n klompie volgelinge gevind wat eerder politiek wil speel as om die Evangelie uit te leef. Sterkte daarmee, ek en my huishouding sal die Here volg.
Maggies mense wat gaan hier aan? As daar ‘n duiwel was sou ek geglo het hy is los.
Om vir Hitler of Lenin of Trump of Mandela by die gesprek te betrek gaan ons nerens bring nie.
Wat het ons dan van Christus geleer ? Die dominee behoort dit mos in die studeerkamer te kan deur dink en dan te preek.
Die filosoof behoort dit mos in konteks van die alledaagse lewe te bring en dan gaan onderrig gee. Hoekom wil ons mekaar dan verskeur as ons weet wat reg is?
Die Algemene Kommissie behoort mos te weet, of weet dit waarskynlik dat sy stem in die grote wereld nie effek het nie. Om dus verklaring op verklaring te maak wat net jou eie ondersteuners hoor het geen inpak nie. Des nie teenstaande is dit al verskeie kere gedoen.
Wat moet ons die gewone burger of lidmaat dan kan doen? Vergeet daarvan dat die “onderdruktes” ooit sal toegee dat ons spyt is oor die gevolge van apartheid. Niks wat ons nou se of doen gaan hul persepsie verander nie . Dus kan en moet ons sonder om vuur- of beuel te blaas slegs doen wat ons harte en gesonde verstand vir ons aandui, hoe om met alle mense as Christen gelowiges om te gaan.
Dit klink asof ons uit twee verskillende kerke praat. Dalk is die DOEN van ware evangelisasie soos Christus ons beveel het die groter opdrag van die Kommissie en ons elkeen. Dan kan ons groei en ‘n duideliker, eenrdagtige stem in die wereld laat hoor.
.
My dank en waardering aan Dr Le Roux vir ‘n tydige en nodige meningstuk.
Om egter op hierdie platform of ander kuberruimtes ‘n omvattende en deurdringende gesprek te voer is nie moontlik nie en ek sou aan die hand doen dat die HTK of Kerkrade geleenthede vir gesprek skep rondom die Kerk/kerk se belydende gang in die wêreld/kontekste waarin sy haar bevind.
Uit die reaksie en kommentaar blyk dat verskillende aspekte aan die orde behoort te kom soos: ‘n verantwoordeike historiese hermeneutiek, die grondliggende mensbeskouing en die vraag: Unde malum? Vanwaar die (‘sistemiese’)kwaad?
Of so ‘n gesprek tot konsensus sal lei is nie seker nie, dit kan egter dien om kennis te neem van die siklus van ontkenning en vernedering.
Dit is tog aan die orde in die herskryf of verswyg van die geskiedenis, die verwydering van monumente en standbeelde en die verskraling van die verlede tot enkele ideologiese vaandels soos blyk uit dr Du Toit se tipering van die ‘kontroversiële Voortrekkermonument’ as ruimte vir van die Kerk se administratiewe ruimtes.
Waarom die Voortrekkermonument as ‘kontroversieël’ tipeer en ‘skuld by wyse van assossiasie’ impliseer?
Hierdie Monument is die vergestalting of beliggaming van ‘n diskoers, van ‘n ekologie van idees wat eweneens in gesprek tree met ander diskoerse. Dit vertaal Afrikaners se lewensbeskoulike, ‘n lewensbeskoulike wat ook gestalte vind in die viering van die Gelofte van 1838.
En meer. Dit waardeer.
Soos die duisende wit kruise langs ‘n snelweg in Afrika of lyste name op marmer en klip in Bothaville.
Christo Pretorius
Dankie vir rustige en kalm reaksie. Dr Le Roux se oproep aan ons kerkleiers val in die kategorie van gewaardeerde akademici soos Prof Koos Malan (UP ) wie as juris en die filossof van UOVS dr Johann Rossouw wie ook vra na die profetiese stem van ons kerkleiers.
Haar deeglike uiteengesette bydrae word deir n groot meerderheid van kommentare ondersteun en veral dan dr Pretorius se opmerkings word verwelkom
Ek stem saam met Josef dat dit nie die regte ding is om nou vir dr le Roux met klippe te gooi nie. Ek dink daar word genoeg klippe in die wêreld gegooi en ons moenie in die Kerk as iemand net van ons verskil dadelik ook ‘n klip optel nie. Ek is oortuig sy wou goed doen.
In my lewe (so amper 80) het ek van die wonderlikste en mooiste dinge in die geskiedenis van ons land en Kerk beleef. Maar, ongelukkig ook van die donkerste en hartseerste.
Met ontsteltenis, toe ek nog baie jonk was, moes ek sien en beleef wat met die inwoners van twee swart dorpies naby my ouers se plaas op Koster in Noord-Wes, gebeur. Vrouens en kinders het gehuil, mans het rasend te kere gegaan toe hulle vanwee die politiek van die dag net eenvoudig hulle huise en alles wat hulle het, moes verlaat om na ‘n onbekende plek verskuif te word.
Vandag, bykans 60 jaar later, is dit duidelik dat ons land se mense baie min, indien enigsins, gegroei het in liefde en omgee vir mekaar. Dit lyk of ons al hoe minder dinge bekyk met die bril van die Skrif. Dit lyk of ons al hoe minder begrip en fyn aanvoeling het om die dinge te onderskei waarop dit aankom.
Meer as ooit word boere en arbeiders, mans, vrouens, kinders, wit, swart en bruin, verkrag en vermoor…… verskriklik.
Wat sal ons van hierdie dinge sê?
Ons is dankbaar dat die Kerk, bedoelende die Algemene Kommissie al verskeie kere hulle stem in hierdie verband dik gemaak het en alle geweld, verkragting en moorde veroordeel het.
Ek stem saam met ds Jaques Pieterse dat ons vir alle mense moet omgee en lief wees.
Ek dink die tyd is meer as ryp dat ons in ons huise, dorpe en plase, in ons gemeentes op plaaslike vlak, harder moet werk om onderlinge verhoudings tussen mense, alle rasse en groepe te verbeter. Ons moet ophou om alles van die Algemene Kommissie te verwag en ons self doen niks nie.
Prof. Bieks Beukes
7 Julie 2020